Koolhydraten

Functie

Als we het hebben over de functie van koolhydraten is dat eigenlijk heel erg simpel: het leveren van energie. Koolhydraten zijn de grootste energiebron van ons lichaam. Vooral voor de hersenen en rode bloedcellen zijn koolhydraten erg belangrijk, want zonder glucose (een soort koolhydraat) kunnen de hersenen niet. De gezondheidsraad adviseert om minimaal 40% van de je dagelijkse voeding te laten bestaan uit koolhydraten. Dit is het grootste percentage van alle macronutriënten in de voeding!

Soorten koolhydraten

De koolhydraten zijn te verdelen in verteerbare en onverteerbare koolhydraten. Hier ga ik niet te diep op in, want dat is moeilijk te begrijpen en niet erg belangrijk om te weten. Wat wel belangrijk is, is dat de verteerbare koolhydraten een grote hoeveelheid energie leveren. Deze verteerbare koolhydraten vind je vooral in fruit en in zuivel.

Dan heb je nog de onverteerbare koolhydraten. Deze koolhydraten worden ook wel voedingsvezels genoemd en werken niet als energiebron van ons lichaam, maar zijn erg belangrijk voor een goede darmwerking. Deze onverteerbare koolhydraten of voedingsvezels zitten vooral in volkoren producten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta, maar ook aardappelen, groente en peulvruchten. Het onderwerp voedingsvezel wordt later ook nog een keer besproken.

Sport en inspanning

Zoals al eerder is aangegeven zijn koolhydraten een belangrijke energiebron en dus erg belangrijk als het gaat over sport en beweging. Bij alle soorten van inspanning gebruik je energie.

Bij korte inspanning speelt vooral glucose een rol. Dit is al een keer benoemd, maar ik zal het nog even kort toelichten. Glucose is een soort koolhydraat en is een energiebron die snel beschikbaar is als je een hoge inspanning levert in een kortere tijd. Zo heb je dus snel energie als je gaat sporten.

Koolhydraten zijn ook van groot belang als je een langdurige inspanning levert. Een dagelijkse voeding met veel koolhydraten zorgt voor een goede glycogeenvoorraad. Als je koolhydraten eet dan worden die niet gelijk allemaal verbruikt als energie. Het deel dat niet wordt gebruikt, wordt opgeslagen in het lichaam en dat noemen we glycogeen. Bij een langdurige inspanning raakt de hoeveelheid koolhydraten die je hebt gegeten op een gegeven moment op, waardoor de voorraad die is opgeslagen in het lichaam wordt gebruikt. Dit is waarom een koolhydraatrijke voeding erg belangrijk is als je een langdurige inspanning levert, want zonder voorraad in je lichaam, raakt je energie op een gegeven moment op en zijn de prestaties minder.

Gevolgen te veel of te weinig koolhydraten

Bij het eten van te weinig koolhydraten kunnen de organen niet meer goed werken, De organen helpen bij de verbranding en vertering van de voeding en hebben dus energie nodig. Als het lichaam te weinig energie binnenkrijgt door een tekort aan koolhydraten dan moet het lichaam op een andere manier aan energie komen. Dit doet het lichaam door spiereiwit te gebruiken. Dit gaat dus ten koste van je spiermassa. Zoals ik eerder zei zijn vezels ook een soort koolhydraat, dus als je te weinig koolhydraten binnenkrijgt, krijg je automatisch een tekort in de vezelinname. Dit kan leiden tot een verstopping van de darm.

Natuurlijk kan je van alles te veel eten en dus ook van koolhydraten. Een overschot aan koolhydraten kan ten koste gaan van de eiwit en vetinname wat negatieve gevolgen heeft. Hier kom ik ook in de volgende onderwerpen op terug. Ook is de kans groot dat je door de grote hoeveelheid koolhydraten ook ‘verkeerde’ koolhydraten binnenkrijgt. Dit zijn de koolhydraten die zitten in de producten met veel suiker, zoals frisdranken, koek en snoep. Dit kan leiden tot diabetes, gaatjes en uiteindelijk hart- en vaatziekten. Dit is alleen als je dag voeding echt voor meer dan 70% bestaat uit koolhydraten. Het advies is ook om tussen de 40% en 70% te zitten. Genoeg redenen dus om wel je koolhydraten te eten!

Door Nikky Goedegebure

Student Voeding en Diëtetiek